ЗАБОНИ ТОҶИКӢ АСОСИ ҲУВИЯТИ МИЛЛӢ АСТ

2024-10-01

Забони миллат, аз таърихи башарият маълум аст, ки дар ҳар шароити мавҷудияти як халқи муайян эҳтиром ба арзишҳои миллӣ дар рушди фарҳанги он мавқеи хоса дошта, ба шарофати он наслҳои ин халқ ба озмоишҳои зиёд тоб овардаанд. Ба ҷангҳо ва маъракаҳои таҷовузкоронаи қабилаҳо ва халқҳои хоричӣ далерона муқобил баромад. Забони тоҷикӣ ҳамчун як ҷузъи ин фарҳанг дар ин мубориза барои мавҷудияти худ дар тули таърих гоҳе маҳдуд мешуд ва зери ҳамла ва фишори сахти душманони миллат хатари аз байн рафтани миллат буд. Вале бо ин ҳама забони тоҷикӣ тавонист аз имтиҳони таърих гузарад ва то замони мо ба забони тавоно ва муттаҳидкунандаи миллат табдил ёбад.

Албатта, ин ҳама пастиву баландиҳо ба шарофати мардонагӣ ва қаҳрамонии фарзандони арзандаи миллат паси сар шуданд, ки воқеан барои ҳар як фард, ки худро тоҷики асил мешиносад, намунаи ифтихор аст.

Таърихи давлатдории тоҷикон аз бузургони зиёде ёдовар мешавад, ки ҳатто дар давраҳои ҳасос ва барои миллат басо душвор на танҳо миллату давлатро аз вартаи харобӣ наҷот дода тавонистаанд, балки пояҳои ҳастии онро мустаҳкам намуда, таваҷҷуҳ зоҳир карда тавонистанд. Зимнан, нақши сиёсатмадори боистеъдоди замони мо - Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмонро махсусан қайд кардан лозим аст, фикр мекунем, ки имрӯз ҳеҷ кас хидматҳои бесобиқа ва таърихии Сарвари давлати Тоҷикистонро дар рушди забони тоҷикӣ ҳамчун самти афзалиятноки мавҷудияти давлату миллат инкор намекунад. 

Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар паёми табрикотии худ ба муносибати Рӯзи забони давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соли сипаригашта гуфтаанд: "Ба ин муносибат ман бори дигар хотиррасон менамоям, ки забон моли миллат ва рамзи давлатдории миллӣ буда, ҳамчун организми зинда барои рушди онҳо ба ғамхорӣ ва дастгирии доимии давлату ҷомеа ниёз дорад".

Забони тоҷикӣ ифодагари арзишҳои маънавӣ ва инъикоси ибратбахши рӯзгори мост.

Бояд гуфт, ки дар тӯли садсолаҳо пас аз пошхӯрии давлати Сомониён дар сари халқи тоҷик қавму қабилаҳои гуногун ҳукмронӣ мекарданд. Маҳз ба шарофати забони шевои шеърие, ки илмҳои дақиқ, адабиёт ва фарҳанги дорои аҳамияти ҷаҳонӣ офаридааст, на танҳо мардуми тоҷик аз байн нарафтанд, балки баръакс, халқҳои ҳукмрон бо фарҳанги тоҷикон омехта шуда, забони моро ҳамчун забони тоҷикӣ интихоб карданд.

Забони тоҷикӣ хотираи гаронбаҳо ва бостонист, решаи забони тоҷикӣ аз сарчашмаи чандин насли тоҷикон, ки дар замони мо барои насли нав ба мояи ифтихору худшиносӣ табдил ёфта истодааст, ғизо мегирад.

Зимнан, дар сиёсати Ҳукумати кишвар на танҳо ба ҳифзи тозагии забон, балки ба он таваҷҷуҳи зиёд зоҳир мегардад, ки забон ҳамчун пояи ҳувияти миллӣ маҳсуб мешавад. Дар доираи сиёсати ӯ як қатор масъалаҳо ба миён гузошта шуданд, ки албатта, ба шинохту ташаккули миллати тоҷик такони тоза бахшиданд. Яке аз ин иқдомҳои ахир, ки дар давраи аввали Истиқлоли давлатӣ сару садо ва баҳсҳои зиёдеро ба бор овард, бозгашт ба забони классикии тоҷикӣ буд.

Намунаи ибратбахши чунин иқдом иқдоми Пешвои миллат аст, ки номашро ба нусхаи аслии тоҷикии худ иваз кард, ки баъдан ба як раванд мубадал гашта, вокуниши мардумро ба бор меорад, аксари тоҷикон имрӯз насабномаи худро бо пасвандҳо ишора мекунанд - зод, - зода, - он ва ғайра ҳарчанд ин амал дар назари аввал душвор ва хилофи манфиатҳои сиёсӣ ба назар мерасид, аммо таҷрибаи солҳои охир нишон дод, ки чунин иқдом саривақтӣ ва барои рушди миллату давлат муфид аст, ки он дараҷаи худшиносии миллии моро боз ҳам баланд бардошт.

Ҳамин тавр, забони тоҷикӣ ҳамчун асбоби ҳувияти миллӣ муаррифӣ мешавад, ки таърихи қадимии рушд дорад. Забони мо дар марҳалаи кунунӣ заминаи устувори рушд дорад, ки онро метавон ҳамчун ҷузъи асосии пойдории давлату миллат ва ноил шудан ба манфиатҳои дигари миллӣ боз ҳам мустаҳкам кард.  

Сафаров Асомуддин,

муовини директор оид ба илм ва

робитаҳои байналмилалии коллеҷи

махсусгардонидашудаи шаҳри Бохтар)

аъзои ТИ "Коллеҷи махсусгардонидашуда"